نگهداری کاکتوس در منزل می‌تواند یک تجربه جذاب و آموزنده باشد. این گیاهان خشکی، با شکل‌ها و رنگ‌های متنوع، به تزیین داخلی منزل شما زیبایی می‌بخشند.
کاکتوس‌ها انواع مختلفی دارند که شرایط نگهداری هر کدام با دیگری متفاوت است و پیش از خرید هر کدام از انواع کاکتوس، باید بدانید که آیا توانایی رعایت شرایط نگهداری کاکتوس را دارید یا خیر. در این مقاله قصد داریم شما را با شرایط عمومی نگهداری کاکتوس‌ها و همچنین شرایط اختصاصی چند نوع مشهور این گیاه آپارتمانی آشنا کنیم تا با آگاهی به این شرایط نوع کاکتوس موردنظر خود را انتخاب کنید.
شرایط مهم نگهداری کاکتوس در منزل چیست؟
واقعیت این است کاکتوسی که از گل‌فروشی یا بازار گل می‌خرید قرار نیست همیشه مثل روز اول شاداب باقی بماند و برای حفظ شادابی آن باید نکاتی که در این بخش به آنها اشاره می‌کنیم را رعایت کنید.
نحوه آبیاری
نحوه و دفعات آبیاری، مهم‌ترین عامل مؤثر در رشد کاکتوس است. کاکتوس‌ها مثل بیشتر گیاهان آپارتمانی دوره رشد و دوره کمون یا استراحت دارند. دوره رشد این گیاه بهار و تابستان و دوره استراحت آن پاییز و زمستان است.
در دوره رشد، باید کاکتوس‌ها را هفته‌ای یکبار آبیاری کنید و میزان آبیاری هم باید به حدی باشد که از سوراخ زهکشی کف گلدان بیرون بزند. در دوره استراحت هم آبیاری هر ۷ تا ۱۰ روز یکبار کافی است.
بهترین راه برای شناختن زمان مناسب آبیاری این است که چوبی را وارد خاک گلدان کنید و اگر چوب خشک بیرون آمد، زمان آبیاری کاکتوس فرا رسیده است. در هر ۲ دوره بالا از آبیاری زودهنگام کاکتوس خودداری کنید؛ چون ریشه‌های آن پوسیده می‌شود.
در آبیاری کاکتوس‌ها به نکات زیر نیز توجه کنید:
- جنس گلدان و دمای محیط هم در انتخاب زمان آبیاری تأثیر زیادی دارد. گلدان‌های پلاستیکی و سرامیکی آب را بیشتر نگه می‌دارند و اگر کاکتوس را در چنین گلدان‌هایی گذاشته‌اید، فاصله بین آبیاری‌ها را بیشتر کنید. همچنین اگر محیط نگهداری کاکتوس گرم است، باید بیشتر به آن آب بدهید.
- هر چه ارتفاع و اندازه گلدان کاکتوس کمتر باشد، به آبیاری بیشتری نیاز دارد.
- می‌توانید کاکتوس را هم از بالای خاک آن آب بدهید و هم گلدان آن را برای ۱۰ تا ۱۵ روز در ظرفی که کمی آب دارد قرار بدهید. توصیه می‌شود از هر ۲ روش به صورت متناوب استفاده کنید.
- در دوره استراحت فقط به حدی به گلدان آب بدهید که ریشه گیاه مرطوب شود.
نور
بیشتر انواع کاکتوس به نور زیادی برای رشد نیاز دارند و میزان نور موردنیاز آنها در دوره رشد بیشتر هم می‌شود؛ به‌نحوی‌که در فصل‌های بهار و تابستان باید آنها را برای حداقل ۴ تا ۵ ساعت در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرند و در فصل استراحت، کافی است آنها را پشت پنجره قرار دهید.
به عنوان یک قاعده کلی برای تخمین نور مناسب، به رفتار گیاه توجه کنید. اگر دیدید روی گیاه هاله‌های سفید، زرد و نارنجی ایجاد شده، باید آن را به محیط کم‌نورتر ببرید. اگر هم دیدید که گیاه رشد نمی‌کند یا بیش از حد کشیده و رنگ‌پریده شده، باید نور آن را بیشتر کنید.
دما
میزان دمای موردنیاز کاکتوس هم به فصل بستگی دارد. در فصل رشد، کاکتوس‌ها بهتر است در معرض دمای بالای ۳۰ درجه قرار بگیرند و در فصل سرد باید آنها را در محیطی قرار دهید که دمای آن بین ۷ تا ۱۲ درجه سانتی‌گراد باشد. پایین بودن دما در فصل استراحت باعث می‌شود که کاکتوس در فصل رشد گل بدهد.
خاک
خاک مناسب برای کاکتوس باید زهکشی مناسب داشته باشد؛ یعنی آب را زیاد جذب نکند و نگه ندارد. خاک ماسه‌ای بهترین خاک برای کاکتوس است و با مراجعه به هر گل‌فروشی یا بازار گلی می‌توانید آن را تهیه کنید. برای رشد بهتر این گیاه می‌توانید خاک ماسه‌ای را با خاک ورمی، پیت ماس یا کوکوپیت مخلوط کنید.
در ادامه لایه‌بندی صحیح خاک کاکتوس را می‌بینید:
- ریگ ریز
- خاک گلدان و ماسه
- خزه یا پوست برنج
- ریگ یا خرده سفال
گلدان
می‌توانید از انواع گلدان‌های سفالی، پلاستیکی، سرامیکی، فلزی و سنگی برای نگهداری کاکتوس استفاده کنید. انتخاب هر کدام از این گلدان تأثیر زیادی روی میزان آبیاری کاکتوس دارد و همان‌طور که گفتیم، گلدان‌های سرامیکی، فلزی و پلاستیکی رطوبت را کمتر جذب می‌کنند و به همین دلیل به میزان آبیاری کمتری نیاز دارند.
پس از خرید کاکتوس، حتماً از فروشنده بخواهید که آن را در گلدانی قرار دهد که کمی بزرگ‌تر از گلدان فعلی باشد؛ چون کاکتوس در گلدان قبلی رشد خود را کرده و به فضای بیشتری برای رشد نیاز دارد. حتماً حواستان باشد که گلدان زهکشی داشته باشد و از خرید گلدان بیش از حد بزرگ هم خودداری کنید؛ چون این گلدان‌ها آب را بیشتر از نیاز گیاه در خود نگه می‌دارند.
در فصل رشد هم اگر مشاهده کردید که کاکتوس در حال پژمرده شدن است و رشد نمی‌کند، باید گلدان آن را عوض کنید.
کود
کود مناسب برای کاکتوس باید ازت پایین و پتاس بالا داشته باشد. کود ۱۰-۱۰-۱۰ یکی از بهترین انواع کودهای موجود در بازار است که تعادل نیتروژن، فسفر و پتاسیم در آن رعایت شده است. این کود را باید رقیق کنید و در فصل رشد ماهی یکبار و در فصل استراحت هر ۲ تا ۳ ماه یکبار به گیاه بدهید.
مبارزه با آفات
شپشک‌های سفید، کنه‌های عنکبوتی و پشه‌های ریز از رایج‌ترین آفات کاکتوس‌ها هستند که می‌توانند ریشه و ساقه گیاه را تخریب کنند. به عقیده بسیاری، سم گرانول بهترین راه برای از بین بردن آفات کاکتوس است و کلیه لاروهای آنها را از بین می‌برد.
تکثیر
بهترین راه تکثیر کاکتوس قلمه گرفتن است. برای قلمه گرفتن هم بهتر است جوانه‌هایی که در سطح و بخش بالایی گیاه قرار دارند را با یک چاقوی تیز ببرید و بعد آنها را در یک لیوان آب با حرارت ۴۵ درجه قرار دهید تا ریشه بدهند. از گرفتن قلمه از پایه گیاه خودداری کنید؛ چون می‌تواند منجر به گندیده و خشک شدن گیاه مادر شود.
با روش نگهداری انواع مختلف کاکتوس آشنا شوید
شرایط نگهداری انواع مختلف کاکتوس کمی با یکدیگر تفاوت دارد و به همین دلیل در این قسمت قصد داریم شرایط نگهداری محبوب‌ترین انواع کاکتوس را شرح بدهیم تا بتوانید از آنها به‌خوبی مراقبت کنید.
کاکتوس زبرا
کاکتوس زبرا یا هاورتیا گورخری مقاومت زیادی در برابر شرایط آب‌وهوایی مختلف دارد و به همین دلیل برخی آن را یکی از گیاهان مخصوص دستشویی و حمام می‌دانند. این نوع کاکتوس به نور زیادی نیاز ندارد و بهتر است در سایه باشد. همچنین بهتر است آن را در بهار و تابستان در دمای ۲۰ تا ۳۰ درجه نگهداری کنید و در زمستان هم باید دمای آن بین ۵ تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد باشد.
این کاکتوس محبوب و پرفروش به آب کمی نیاز دارد و بهتر است هر زمان که سطح رویی خاک هاورتیا خشک شد آن را آب بدهید.
کاکتوس توپی
کاکتوس توپی یا اچینو هم مقاومت بالایی در برابر شرایط مختلف دارد و به همین دلیل یکی از پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین انواع کاکتوس محسوب می‌شود. شرایط نگهداری این کاکتوس کمابیش مشابه شرایطی است که در بالا به آن اشاره کردیم.
تنها استثنا در مورد کاکتوس توپی نحوه آبیاری آن است؛ چون به نسبت دیگر انواع کاکتوس به آب کمتری نیاز دارد و به همین دلیل فاصله بین زمان‌های آبیاری آن باید بین ۴ تا ۵ هفته باشد.
آفوربیا
آفوربیا یکی از زیباترین انواع کاکتوس است که شکلی شبیه به درخت دارد و از قرار گرفتن در معرض نور زیاد لذت می‌برد. دمای مود نیاز این گیاه در زمستان و پاییز کمی بالاتر از انواع دیگر کاکتوس است و باید آن را در محیطی با دمای ۱۳ تا ۱۵ درجه قرار دهید. برای تشخیص زمان آبیاری آفوربیا هم می‌توانید انگشت خود را کمی در خاک آن فرو کنید و اگر احساس کردید خاک خشک شده، باید به گیاه آب بدهید.
شرایط نگهداری کاکتوس رنگی
شرایط نگهداری کاکتوس رنگی نسبت به سایر انواع کاکتوس حساس‌تر است؛ چون این کاکتوس‌ها اغلب از پیوند ۲ نوع کاکتوس به وجود می‌آیند که شرایط نگهداری آنها با هم متفاوت است. این کاکتوس‌ها را باید در جایی نگه دارید که بین یک تا ۲ ساعت نور مستقیم خورشید را دریافت کنند؛ چون قسمت رنگی آنها عاشق سایه و قسمت سبز آنها عاشق نور است.
برای آبیاری هم به فصل و اندازه گلدان نگاه کنید. گلدان‌های کوچک باید در تابستان هر هفته آبیاری شوند و در زمستان به آب زیادی نیاز ندارند. در حالت کلی، بهترین زمان آبیاری کاکتوس رنگی وقتی است که خاک آن خشک شده است.
کاکتوس کریسمس
کاکتوس کریسمس هم یکی از زیباترین انواع کاکتوس است که به دلیل داشتن گل‌های زیبا، محبوبیت فراوانی دارد. میزان آب موردنیاز کاکتوس کریسمس با سایر انواع کاکتوس متفاوت است و در تابستان هفته‌ای ۲ بار به آبیاری نیاز دارد. در فصل زمستان هم دفعات موردنیاز برای آبیاری آن به یکبار در هفته کاهش پیدا می‌کند.
این گیاه به دمای متعادل (۲۱ تا ۲۶ درجه) نیاز دارد و محیط نگهداری آن باید مرطوب باشد.
کاکتوس‌ها؛ همراهان صبور و نجیب ما!
در این مقاله شما را با شرایط عمومی نگهداری از کاکتوس و شرایط ویژه نگهداری کاکتوس توپی، کریسمس، زبرا، افروبیا و رنگی آشنا کردیم. کاکتوس‌ها همراهان صبور و نجیبی هستند که اگر به‌درستی نگهداری شوند، می‌توانند تا سال‌ها خانه‌ها ما را زیبا نگه دارند. برای افزایش عمر و دوام آنها، توصیه می‌کنیم که به نکات ساده این مقاله توجه کافی را داشته باشید.
منابع:
بونسای
گل
کوهستان
